Δευτέρα 28 Νοεμβρίου 2016

Άρθρο του Γραμματέα του Σωματείου: Το θεσμικό πρόβλημα των Κέντρων Πρόληψης ως διαρκής παλινδρόμηση


Το θεσμικό πρόβλημα των Κέντρων Πρόληψης ως διαρκής παλινδρόμηση

Εάν τολμούσαμε να δώσουμε ανθρώπινη μορφή στα 75 διάσπαρτα στον ελλαδικό χώρο Κέντρα Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας (εφεξής ΚΠ), τότε αυτά πιθανά θα αποτυπώνονταν ως νεαρός ενήλικας που το οικογενειακό του περιβάλλον τού αρνείται, συνειδητά ή και ασυνείδητα, την ενηλικίωση με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ομαλή του ψυχοκοινωνική ανάπτυξη.



του Θανάση Χ. Θεοδώρου
Κοινωνιολόγος, εργαζόμενος στα ΚΠ
Γραμματέας του Σωματείου των Εργαζομένων στα Κέντρα Πρόληψης»

Ας γίνουμε όμως λιγάκι πιο συγκεκριμένοι. Τα 75 ΚΠ αντιστοιχούν σε 67 αστικές μη κερδοσκοπικές εταιρίες που έχουν συσταθεί στη βάση συνεργασιών της τοπικής αυτοδιοίκησης και τοπικών φορέων, προκειμένου να παρέχουν υπηρεσίες πρόληψης των εξαρτήσεων και προαγωγής της ψυχοκοινωνικής υγείας, μέσω διμερών συνεργασιών μεταξύ κάθε ξεχωριστής αστικής εταιρείας και του ΟΚΑΝΑ. Η ίδρυση των πρώτων ΚΠ στην Ελλάδα ξεκινά στα μέσα της δεκαετίας του 1990 ενώ η έκρηξη ίδρυσης ΚΠ συμβαίνει ανάμεσα στα έτη 1998 και 2001.

Στο σημείο αυτό ο αναγνώστης μας θα μπορούσε να αναρωτηθεί: Και πού «κολλά» με τα παραπάνω η εικόνα νεαρού; Το ερώτημα είναι εύλογο. Η παρομοίωση στο παρόν άρθρο συνίσταται από δύο στοιχεία. Από τη μια έχουμε το ηλικιακό στοιχείο καθώς από το 1995-96 έχουν πλέον παρέλθει 20 έτη και συνεπώς τα ΚΠ στην πλειοψηφία τους «ενηλικιώνονται». Ως «ενήλικες» θα έπρεπε να τους παρασχεθεί το δικαίωμα της ανεξαρτησίας/ αυτονομίας και της απρόσκοπτης «συνάντησής» τους σε κοινό, ενιαίο πλαίσιο, παύοντας το αλλοπρόσαλλο καθεστώς που τους χρεώνει ευθύνες «ενηλίκου» από την πρώτη μέρα λειτουργίας τους με την απαίτηση να τις φέρουν εις πέρας σε 67 «θερμοκοιτίδες».

Από την άλλη πλευρά, που αποτελεί και την ουσία του επιχειρήματος των εργαζομένων στα ΚΠ, η 20ετής εμπειρία στο χώρο της πρωτογενούς και καθολικής πρόληψης μας δίνει τη σιγουριά και το θάρρος να εκφράσουμε συγκροτημένο επιχείρημα, μεθοδολογία, πρακτική εφαρμογή στο πεδίο και άρα συνολική αντίληψη για το τι εστί πρόληψη. Είναι αυτή η πεποίθηση και βίωμα που μας επιτρέπει και επιβάλλει συνάμα να διεκδικήσουμε, «με λογισμό και μ- όνειρο», την αυτονόμηση και προάσπιση του πεδίου εργασίας μας απέναντι στο «γονεϊκό ψαλίδισμα».

Επεκτείνοντας την παρομοίωση μπορούμε να φανταστούμε το νεαρό ενήλικα, σε μια πορεία ζωής όπου μέσα από το δύσκολο και δημιουργικό δρόμο της βιωματικής μάθησης διεκδικεί δυναμικά την ενηλικίωσή του μέσα στην κοινότητα, που τον έχει δοκιμάσει και τον αποδέχεται. Στο σημείο ακριβώς αυτό βρίσκονται σήμερα τα ΚΠ.

Η υβριδικότητα και το διττό του νομικού χαρακτήρα των ΚΠ (αστικές εταιρείες με υποχρεώσεις δημοσίου) σε συνδυασμό με την ανυπαρξία ενιαίου, σαφούς και οριοθετημένου πλαισίου λειτουργίας (διοικητικού, οργανωτικού, οικονομικού, επιστημονικού), εδώ και χρόνια στερεί δυνατότητες για την αναγκαία εξέλιξή τους εντός μάλιστα συνθηκών καθολικής κρίσης που αυξάνουν και εντατικοποιούν τα αιτήματα παρέμβασης στην κοινότητα. Πάγιο αίτημα και όνειρο των λειτουργών πρόληψης, τα τελευταία πολλά χρόνια, είναι η αυτονόμηση των ΚΠ με την ίδρυση ενός ενιαίου, αυτόνομου και ισότιμου με τους υπόλοιπους φορείς της εξάρτησης, φορέα παροχής δωρεάν υπηρεσιών δημόσιας καθολικής πρόληψης, ώστε με τρόπο συγκροτημένο να δουλεύουν περισσότερο, πιο αποτελεσματικά και σε υψηλότερο βαθμό περιπλοκότητας και ευθύνης.

Με αφορμή τη συγκυρία συγκρότησης ομάδας εργασίας για το θεσμικό πρόβλημα των ΚΠ με πρωτοβουλία του Υπουργείου Υγείας, οι εργαζόμενοι/ες σε αυτά, θεωρούμε δικαίωμα και υποχρέωσή μας να συμβάλουμε στο διάλογο κατά τον τρόπο της δουλειάς μας, δηλαδή ανοίγοντάς τον στην κοινωνία, διεκδικώντας παράλληλα το δίκαιο του αιτήματός μας.

Στον ηλεκτρονικό σύνδεσμο www.prolipsiworkers.gr μπορείτε να διαβάσετε διαδικτυακά ή και να «κατεβάσετε» στον υπολογιστή σας τη συλλογική έκφραση των εργαζομένων στα ΚΠ για την πρόληψη των εξαρτήσεων, τις θεωρητικές προσεγγίσεις της πρόληψης, τα μοντέλα εφαρμογής, το θεσμικό αδιέξοδο με συγκεκριμένα παραδείγματα προβλημάτων και τις προτεινόμενες λύσεις βέλτιστης λειτουργίας, το αποτυπωμένο σε «σκληρούς αριθμούς» αποτέλεσμα της εργασίας μας αλλά και το όραμά μας για το μέλλον. Το βιβλίο «Κοινότητα, πρόληψη των εξαρτήσεων, Κέντρα Πρόληψης» που διατίθεται ελεύθερα στον ηλεκτρονικό σύνδεσμο, ανοίγει παράθυρο στην ιστορία αλλά και τη συγχρονικότητα μιας εν εξελίξει δυναμικής διαδικασίας παραγωγής έργου και κοινωνικής προσφοράς.


Αναδημοσίευση από το The Press Project

_

Κυριακή 27 Νοεμβρίου 2016

Άρθρο του Υπεύθυνου Παραρτήματος Αιγαίου του Σωματείου - Η σημασία της καθολικής πρόληψης των εξαρτήσεων στην κοινότητα: Ένα συγκλονιστικό & διαρκές «ταξίδι».



Η σημασία της καθολικής πρόληψης των εξαρτήσεων στην κοινότητα: Ένα συγκλονιστικό & διαρκές «ταξίδι».


Του Σπύρου Στογιάννη*


Αν επιχειρούσαμε να δώσουμε έναν ορισμό στην έννοια της πρόληψης εκείνος θα εμπερίκλειε τον εντοπισμό, τον περιορισμό και την εξάλειψη όλων εκείνων των αιτιών που συμβάλλουν στη γένεση του φαινομένου της ουσιοεξάρτησης. 


Πώς θα μπορούσε όμως άραγε, να είναι η πρόληψη μια υπόθεση ατομική όταν η εξάρτηση είναι (και) υπόθεση ολόκληρης της κοινωνίας; Γιατί επιλέγεται όλο και πιο πολύ τα τελευταία χρόνια το λεγόμενο βίο-ιατρικό μοντέλο αντιμετώπισης των εξαρτήσεων που θεωρεί τον χρήστη ουσιών ως «ασθενή» και υπαίτιο, ενώ την ίδια στιγμή η θεραπεία εμπεριέχει απαραίτητα την εμπλοκή της «κοινότητας»;

Ως εργαζόμενοι/ες στα Κέντρα Πρόληψης αλλά και ως εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό σε ζητήματα εξαρτήσεων, που έχουμε διανύσει ένα μακρύ ταξίδι στην κοινότητα με μια πανσπερμία πολυποίκιλων δράσεων, θεωρούμε ότι η πρόληψη χρειάζεται να φτάνει σε όλο και περισσότερα τμήματα της κοινωνίας, στα σχολεία, στην οικογένεια, σε φορείς και συλλογικότητες, να στήσουμε συνέργειες και δίκτυα -όπως και πράττουμε- με δομές της κοινότητας, τυπικές και άτυπες.

Αν το έργο των Κέντρων Πρόληψης περιοριστεί στην εστιασμένη πρόληψη και στη συμβουλευτική των χρηστών και δεν διατηρήσει τον ανοιχτό και πολυποίκιλο τρόπο απεύθυνσής του, θα έχουμε κάνει ένα μεγάλο βήμα προς τα πίσω με συνέπειες σημαντικές για τους εξυπηρετούμενούς μας.

Κάτω από  την επιστημονική «διένεξη», με τις διαφορετικές αφετηρίες, μπορούμε να εντοπίσουμε τις πολιτικές απολήξεις της, που στόχο έχουν να θέσουν το άτομο ως αποκλειστικά υπεύθυνο για τις πράξεις του, αποσιωπώντας το περιβάλλον μέσα στο οποίο «γεννιέται» η χρήση ναρκωτικών ουσιών. Ας μην λησμονούμε το γεγονός ότι μια πληθώρα νέων εξαρτήσεων έχει κάνει την εμφάνιση της τα τελευταία χρόνια, με κύριο συνδετικό κρίκο την αποπροσωποποίηση του ανθρώπου, γεγονός που συνδέεται με τις πρωτόγνωρες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες που δημιουργούν τεράστια ψυχική ευαλωτότητα σε ένα ιδιαίτερα ρευστό περιβάλλον.

Απεμπολώντας την δυνατότητα που έχουμε ως επαγγελματίες για παρέμβαση στο πεδίο της ευρύτερης κοινότητας, θα μειωθεί δραματικά ο βαθμός διάχυσης των δράσεων μας, αποκόπτοντας έτσι κομμάτια του πληθυσμού που δεν θα έφταναν μέχρι την πόρτα ενός Κέντρου Πρόληψης. Συνυπολογίζοντας κανείς και τον τρόπο δουλειάς μας, δηλαδή πώς οι προληπτικές κινήσεις αποσκοπούν στην ανάπτυξη μηχανισμών μέσα από τη γνώση και το βίωμα που θα επιτρέψουν στο άτομο να αντισταθεί στη χρήση ουσιών, εύλογα θα συμπεράνει ότι η πρόληψη ως μορφή και περιεχόμενο είναι άρρηκτα δεμένη με την καθολική της «υπόσταση».

Στόχος των παρεμβάσεων των Κέντρων Πρόληψης είναι η ανάπτυξη προληπτικών δράσεων, που θα  ενισχύσουν το άτομο στην κατανόηση των δυσκολιών του και στην υιοθέτηση μιας άλλης προσέγγισης των ζητημάτων που το απασχολούν, έτσι που να αντιμετωπίζει επιτυχώς τους παράγοντες κινδύνου αλλά και γενικότερα ζητήματα ψυχοκοινωνικής υγείας. Ιδιαίτερα για τους νέους ανθρώπους «στρατηγικός στόχος των προληπτικών κινήσεων, είναι να καταλάβουν τη θέση που τους ανήκει στην κοινωνία, με την εμπλοκή τους σε διαδικασίες κοινωνικοποίησης. Να τους δοθεί η δυνατότητα να βρουν αυτή τη θέση ή να διεκδικήσουν αυτή τη δυνατότητα. Με αρωγούς τους ενηλίκους που τους περιβάλλουν.» (18 ΑΝΩ»)

Γίνεται ξεκάθαρο από τα παραπάνω πως οι παρεμβάσεις πρόληψης δεν περιορίζονται μόνο στη συμπεριφορά του ατόμου αλλά και στην αναβάθμιση ή και την αλλαγή του κοινωνικού και φυσικού περιβάλλοντος (ενδιάμεσες ομάδες στόχου), έτσι ώστε μέσα και από κοινωνικές αλλαγές να προάγεται η υγεία των πολιτών. Η προληπτική αυτή πολιτική και οι λειτουργοί πρόληψης μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα κριτήρια αυτά για να καθορίσουν τις προτεραιότητές τους σε σχέση με τις δραστηριότητες ή τα προγράμματα πρόληψης (Pompidou Group on Prevention, 1998). 

Τούτες  οι γραμμές είναι ένα ακόμη κάλεσμα (ανάμεσα σε όλα τα άλλα που επιχειρούμε ως συλλογικότητα) προς όλους τους πολίτες που θεωρούν πως τους αφορά η υπόθεση της πρόληψης των εξαρτήσεων. Γνωρίζουμε καλά πως όσο η κοινωνία είναι παρούσα στο προσκήνιο και έχει λόγο στις αποφάσεις που την αφορούν, το ταξίδι στην πρόληψη μέσα στην κοινότητα θα έχει γερά εφόδια και πιθανότητες να ευδοκιμήσει.

* Για μια αναλυτικότερη παρουσίαση του έργου των Κέντρων Πρόληψης και των προτάσεων των εργαζομένων βλέπε στο «Κοινότητα, πρόληψη των εξαρτήσεων, Κέντρα Πρόληψης» που διανέμεται ελεύθερα στο www.prolipsiworkers.gr

                                                           Σπύρος Στογιάννης

*Κοινωνικός Λειτουργός- Επιστημονικό Στέλεχος Πρόληψης, Υπεύθυνος Παραρτήματος Αιγαίου του Σωματείου εργαζομένων στα Κέντρα Πρόληψης των Εξαρτήσεων & Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας.


Αναδημοσίευση από το ιστολόγιο Στην Πρέσσα

Παρασκευή 18 Νοεμβρίου 2016

Έκδοση του Σωματείου: «Κοινότητα, πρόληψη των εξαρτήσεων, Κέντρα Πρόληψης»



για μετάβαση στο βιβλίο πιέστε ΕΔΩ


ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΣΤΑ ΚΕΝΤΡΑ ΠΡΟΛΗΨΗΣ
ΤΩΝ ΕΞΑΡΤΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΑΓΩΓΗΣ ΤΗΣ ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ
18/11/2016

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Έκδοση συλλογικού έργου: «Κοινότητα, πρόληψη των εξαρτήσεων, Κέντρα Πρόληψης»

Κυκλοφόρησε σε ηλεκτρονική μορφή το βιβλίο του Σωματείου των Εργαζομένων στα Κέντρα Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας, με τίτλο «Κοινότητα, πρόληψη των εξαρτήσεων, Κέντρα Πρόληψης».
Με το συλλογικό αυτό έργο Μελών του Σωματείου, διαθέσιμο στον ηλεκτρονικό σύνδεσμο http://prolipsiworkers.gr, θέτουμε σε δημόσια βάσανο την τεκμηρίωση της θέσης μας για τον ριζικό μετασχηματισμό των Κέντρων Πρόληψης και την ανάπτυξη της πρόληψης των εξαρτήσεων στην κοινότητα, σε ανταπόκριση προς τις κρίσιμες σημερινές συνθήκες και απαιτήσεις. Συγκεκριμένα, της θέσης μας για την ενοποίηση των Κέντρων Πρόληψης σε έναν σύγχρονο, ευέλικτο, και αυτόνομο δημόσιο φορέα, που θα συνεργάζεται από ισότιμη θέση με άλλους φορείς σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο για την πληρέστερη στήριξη όσων βρίσκονται στη χώρα.
Η θέση μας αυτή, αναλυόμενη και σε κείμενο εργασίας με τη νομοτεχνική πρότασή μας, έχει εγκριθεί κατά συντριπτική πλειοψηφία στις διαδικασίες του Σωματείου μας: από το 84,5% των συμμετεχόντων στις Συνελεύσεις μας Μαρτίου-Απριλίου 2016 και από το 81,6% των συμμετεχόντων στις Συνελεύσεις μας του Οκτωβρίου 2016.
Όσα το βιβλίο περιέχει, έχουν αναφερθεί και κατατεθεί εγγράφως στην εν εξελίξει ομάδα εργασίας για το θεσμικό πλαίσιο των Κέντρων Πρόληψης, στην οποία συμμετέχουν εκπρόσωποι του Υπουργείου Υγείας, του Υπουργείου Εσωτερικών, της ΚΕΔΕ, της ΕΝΠΕ, του ΟΚΑΝΑ, της ΕΕΤΑΑ και του Σωματείου μας.
Ευελπιστούμε αυτό το στιγμιότυπο της πολυετούς και πολύμορφης προσπάθειάς μας για «νέα πνοή» στην πρόληψη των εξαρτήσεων και την προαγωγή της ψυχοκοινωνικής υγείας να αποτελέσει αφορμή γόνιμου διαλόγου, που θα εμβαθύνει με τη ριζική αλλαγή του θεσμικού πλαισίου λειτουργίας των Κέντρων Πρόληψης – διαλόγου αναλυόμενου σε ιδέες και πράξεις συμβολής στην υπόθεση της αυτονομίας του ανθρώπου μέσα από την επανασυγκρότηση των κοινοτήτων του.


Το Δ.Σ. του Σωματείου

Κυριακή 13 Νοεμβρίου 2016

Δελτίο Τύπου: Πολυτεχνείο και επίσκεψη προέδρου ΗΠΑ


ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΣΤΑ ΚΕΝΤΡΑ ΠΡΟΛΗΨΗΣ
ΤΩΝ ΕΞΑΡΤΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΑΓΩΓΗΣ ΤΗΣ ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ

13/11/2016

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Πολυτεχνείο και επίσκεψη προέδρου ΗΠΑ


«Η γη είναι δική μας».

Λέξεις. Σ’ ένα απ’ τα πανό του εξεγερμένου Πολυτεχνείου. Ανυπότακτοι Μεγαρίτες τις κουβάλησαν μέχρι εκεί μέσα απ’ τους αιώνες.

Στέκουμε μπρος σ’ όμοια κενά μ’ εκείνα που οι λέξεις ήρθαν τότε, μέσα τους να γεννήσουν. Κενά αλλιώτικα στις όψεις, μάλλον σκοτεινότερα με την έννοια όσων άστρων χάθηκαν και λείπουν τώρα που τα λαμπιόνια της εξαγορασμένης νυχτιάς  βραχυκυκλώνουν. 


Γι’ αυτό τις ίδιες λέξεις ξανακουβάλησαν ανυπότακτοι Χαλκιδικιώτες στις μέρες μας, θυμίζοντας την αιώνια πορεία, το αιώνιο χρέος.

Δεν έχουμε ξοφλήσει.

Θα ’μαστε στις εκδηλώσεις και στην πορεία του Πολυτεχνείου. Θα ’μαστε διάσπαρτοι και στις διαφορετικές πορείες [το ’καναν ξανά το θαύμα τους τα συνδικαλιστικά και κομματικά επιτελεία] διαμαρτυρίας στην επίσκεψη του προέδρου των ΗΠΑ σε τούτη την ανατιναγμένη γωνιά του κόσμου, στην επέτειο μιας εξέγερσης ενάντια σε αμερικανοκίνητη χούντα.  

Θα ’μαστε εκεί, γιατί οι λέξεις δεν είναι παίξε-γέλασε. Κάτω από κάποιες στέκεις και υπερασπίζεσαι ιερά και όσια.

Δεν έχουμε ξοφλήσει σαν άνθρωποι, σαν λαός, σαν χώρα.

Η γη είναι δική μας.


Το Δ.Σ. του Σωματείου

Σάββατο 12 Νοεμβρίου 2016

Επίκαιρο

Για την άμυνα της Άρνησης


φωτ.: Debbie Ann Caffery

Ένας άλλος τρόπος χειρισμού των δυσάρεστων εμπειριών είναι η άρνηση ότι αυτές όντως συμβαίνουν. Η άρνηση έρχεται στην επιφάνεια αυτόματα σε όλους του ανθρώπους και είναι η αρχική αντίδραση σε κάθε είδους καταστροφή. Όλοι οι άνθρωποι που πληροφορούνται για το θάνατο κάποιου σημαντικού τους προσώπου, αντιδρούν λέγοντας «Ω, όχι!». Αυτή η αντίδραση είναι η σκιά μιας αρχαϊκής διεργασίας που έχει τις ρίζες της στον εγωκεντρισμό του παιδιού, στον οποίο η εμπειρία κυριαρχείται από την προ-λογική πεποίθηση ότι «Αν αυτό δεν το παραδεχτώ, τότε δεν συμβαίνει».(…….) Άτομα για τα οποία η άρνηση συνιστά μια θεμελιώδη άμυνα, λειτουργούν σαν την Πολυάνα, την ηρωίδα του γνωστού μυθιστορήματος, που επιμένει ότι το καθετί είναι πάντοτε καλό και ο μόνος λόγος για τον οποίο συμβαίνει, είναι για το καλύτερο. Για παράδειγμα, οι γονείς ενός ασθενή μου συνέχιζαν να κάνουν παιδιά, παρά το γεγονός ότι τρία από αυτά είχαν πεθάνει από μια γενετική νόσο, την οποία θα αντιλαμβανόταν εύκολα κάθε γονέας που δεν βρίσκεται σε κατάσταση άρνησης. Οι συγκεκριμένοι γονείς αρνούνταν να θρηνήσουν για τα νεκρά παιδιά τους, αγνόησαν τα προβλήματα που αντιμετώπισαν οι δύο υγιείς γιοι τους, αρνήθηκαν να επικοινωνήσουν με κάποια συμβουλευτική υπηρεσία οικογενειακού προγραμματισμού και επέμεναν ότι η κατάσταση της ζωής τους ήταν θέλημα θεού, ο οποίος γνώριζε ποιο ήταν το καλύτερο για εκείνους. Εμπειρίες έκστασης και υπερβολικής χαράς, ιδιαίτερα σε καταστάσεις τις οποίες οι περισσότεροι άνθρωποι θα αντιλαμβάνονταν ως αρνητικές, θεωρείται ότι απεικονίζουν τη λειτουργία της άρνησης.

Πολλοί από εμάς χρησιμοποιούμε την άρνηση ορισμένες φορές για να κάνουμε τη ζωή μας λιγότερο δυσάρεστη, ενώ άλλοι χρησιμοποιούν αυτήν την άμυνα κατά κόρον σε συγκεκριμένες πτυχές της ζωής τους. Όταν κάποιος πληγώνεται σε μια κατάσταση στην οποία θεωρείται ότι δεν είναι πρέπον να κλάψει, τότε είναι πιο πιθανόν να αρνηθεί τα πραγματικά του συναισθήματα παρά να τα αναγνωρίσει και συνειδητά να αναχαιτίσει την αντίδραση του κλάματος. Σε καταστάσεις κρίσης ή άμεσης ανάγκης, η ικανότητα ενός ατόμου να αρνηθεί συναισθηματικά ότι η επιβίωσή του βρίσκεται σε κίνδυνο, μπορεί ακόμη και να του σώσει τη ζωή. Αυτό συμβαίνει διότι το άτομο μπορεί, επιστρατεύοντας την άρνηση, να ενεργήσει με έναν τρόπο που είναι αντικειμενικά ο πιο αποτελεσματικός και ηρωικός. Σε κάθε πόλεμο υπάρχουν ιστορίες ατόμων που παραμένοντας ψύχραιμοι σε απειλητικές και τρομακτικές καταστάσεις κατάφεραν να σώσουν τον εαυτό του και τους συντρόφους τους.

Από την άλλη πλευρά, η άρνηση μπορεί να οδηγήσει και στο αντίθετο αποτέλεσμα. Μια γνωστή μου αρνείται να κάνει την ετήσια εξέταση ανίχνευσης γυναικολογικού καρκίνου, σαν να μπορούσε να τον αποφύγει με κάποιο μαγικό τρόπο, αν μπορούσε να παραβλέψει αυτήν την πιθανότητα. Σύζυγοι που υφίστανται κακοποίηση από τους συντρόφους τους και αρνούνται την επικινδυνότητά τους, αλκοολικοί που επιμένουν ότι δεν αντιμετωπίζουν πρόβλημα με το αλκοόλ, μητέρες που αγνοούν τα αποδεικτικά στοιχεία ότι οι κόρες τους έχουν παρενοχληθεί σεξουαλικά, ηλικιωμένα άτομα που δεν σκέφτονται να σταματήσουν να οδηγούν παρά την προφανή αδυναμία του, όλα αυτά είναι μερικά μόνο παραδείγματα άρνησης στη χειρότερη μορφή της. Αυτή η ψυχαναλυτική έννοια έχει περάσει, λίγο ως πολύ, αναλλοίωτη στο καθημερινό μας λεξιλόγιο.(……..)

Ένα συστατικό της άρνησης μπορεί να ανευρεθεί στη λειτουργία των περισσότερων ώριμων αμυνών. Ας πάρουμε για παράδειγμα την ανακουφιστική πεποίθηση ότι το άτομο που σας απέρριψε, στην πραγματικότητα σας επιθυμούσε, αλλά δεν ήταν έτοιμο για μια πλήρη δέσμευση, όχι μόνο μαζί σας, αλλά και με οποιοδήποτε άλλο άτομο. Ένα τέτοιο συμπέρασμα συμπεριλαμβάνει και μια πιο εκλεπτυσμένη ενέργεια αιτιολόγησης, που ονομάζεται εκλογίκευση. Ομοίως, η άμυνα του αντιδραστικού σχηματισμού, κατά την οποία ένα συναίσθημα μετατρέπεται στο αντίθετό του (για παράδειγμα, το μίσος σε αγάπη), αποτελεί ένα συγκεκριμένο και πιο πολύπλοκο είδος άρνησης του συναισθήματος ενάντια στο οποίο αμύνεται ένα άτομο και όχι μία απλή άρνηση να βιώσουμε το εν λόγω συναίσθημα.
Η Νancy McWilliams Ph.D. στο βιβλίο “Ψυχαναλυτική Διάγνωση” των εκδόσεων ΙΨΥ.
Αναδημοσίευση από το Αερόστατο