Κυριακή 29 Ιανουαρίου 2017

"Ανάμεσα σε κρότους και σιωπές": Κοινότητα, καθολική κρίση και καθολική πρόληψη των εξαρτήσεων [Μέρος Β’]


Κοινότητα, καθολική κρίση και καθολική πρόληψη των εξαρτήσεων [Μέρος Β’]





Του Νίκου Λάιου*
Ο Φέρντιναντ Ταίνις έδωσε τον πιο γνωστό ορισμό της κοινότητας, προτείνοντας το 1887 μια διάκριση μεταξύ κοινότητας (gemeinschaft) και κοινωνίας (gesellschaft), όπου: Η προνεωτερική κοινότητα είναι ένας τρόπος άμεσων, προσωπικών σχέσεων και συγκρότησης του συλλογικού βίου, η νεωτερική κοινωνία ένας τρόπος οργάνωσης μηχανικός, έντονα διαφοροποιητικός και με πολλές απρόσωπες διαμεσολαβήσεις.
Μια χρήσιμη άλλη προσέγγιση αφορά σε δύο επίπεδα συνυπάρχοντα στις σύγχρονες μορφές κοινωνικής οργάνωσης, όπου η κοινότητα συνιστά το «μικρό» και «εγγύς», η κοινωνία το «μεγάλο» και «απομακρυσμένο». Εδώ η διαχείριση συλλογικών ζητημάτων, που θεωρείται πως δεν μπορεί να αντιμετωπιστούν εντός της κοινότητας (φροντίδα παιδιών, διαπαιδαγώγηση κ.ο.κ.), μεταφέρεται στους θεσμούς κοινωνικού ελέγχου της κοινωνίας, σε ένα σχήμα «κοινωνικοποίησης δύο ταχυτήτων».  [βλ. συλλογικό έργο «Κοινότητα, Πρόληψη των Εξαρτήσεων, Κέντρα Πρόληψης», κεφάλαιο Ε΄, στο http://www.ideostato.gr/2016/11/e-book.html]
Σε κάθε περίπτωση, η κοινότητα, έχει μια οργανωμένη δική της ζωή, με συνέχειες και ασυνέχειες, στηριζόμενη στην αμοιβαιότητα και την αλληλεγγύη ως αξίες και πρακτικές – δεδομένων των αποκλίσεων που συναντώνται σε κάθε πραγματική, ζωντανή συλλογικότητα. Για την αντιμετώπιση των αποκλίσεων, άλλωστε, η κοινότητα διαθέτει δικλείδες ευέλικτες και πρωτότυπες, σε αντίθεση με τις επικρατούσες αναπαραστάσεις της. Το στοιχείο της διαφορετικότητας εντός του συνόλου είναι υπαρκτό στην κοινότητα, μάλιστα σε αντιδιαστολή με τις ομοιομορφίες που η (μετα)νεωτερική κοινωνία επιβάλει στη βάση του διαφοροποιημένου «ατόμου»: στο πλαίσιο της κοινότητας ο άνθρωπος αντιμετωπίζεται ως πρόσωπο που ολοκληρώνεται μέσα και μαζί με την κοινότητα – «σε αναφορά προς την ολότητα». Τόσο σε επίπεδο σχέσεων όσο και επίπεδο αξιών, αρχών και πεποιθήσεων, η κοινότητα μάλλον υπερτερεί της (μετα)νεωτερικής κοινωνικής οργάνωσης ως προς το στοιχείο της αυτάρκειας και της αυτονομίας, που συμβαδίζει με ένα αίσθημα σταθερότητας, ασφάλειας και σαφούς νοήματος. [βλ. όπ.π., κεφάλαιο Ε΄]
Η συνέχεια του άρθρου στο Νόστιμον Ήμαρ
_

Δεν υπάρχουν σχόλια: