Επιστολή Μεγαλοοικονόμου για Ψυχική Υγεία και Εξαρτήσεις, με αφορμή άρθρο της εφημερίδας "ΑΥΓΗ"
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ
..
.
Αγαπητή "Αυγή",
.
Θα ήθελα να μου επιτρέψεις να κάνω μερικές παρατηρήσεις πάνω στην παρουσίαση από τον φίλτατο, κατά τα άλλα, Β. Βενιζέλο, στο φύλλο της Τρίτης, 20 Μάρτη, σχετικά με τις δηλώσεις του Υπουργού Υγείας Α. Λοβέρδου κατά της αντίδρασης ‘μερίδας’ των εργαζομένων του Δρομοκαιτείου ενάντια στην εγκατάσταση μονάδας του ΟΚΑΝΑ εντός του ψυχιατρείου και για παρέμβασή του, μετά από κάλεσμα της προέδρου του ΟΚΑΝΑ Μ. Μαλλιώρη, προκειμένου να επιβληθεί η εγκατάσταση της εν λόγω μονάδας.
.Σύμφωνα με το δημοσίευμα, ο Α. Λοβέρδος, με το γνωστό ύφος του, ξεπέρασε και την αναφερόμενη τοποθέτηση της Μ. Μαλλιώρη, δηλώνοντας ότι δεν υπάρχει ‘καμιά αντίδραση’ των εργαζομένων, αλλά μόνο η ‘προσωπική πολιτική’ του προέδρου του σωματείου των εργαζομένων (και στελέχους της ΠΑΣΚΕ) και διέταξε τον διορισμένο του Διοικητή των δυο υπό συγχώνευση ψυχιατρείων(Δαφνί- Δρομοκαίτειο) να επισπεύσει την όλη διαδικασία.
..
Πού είναι το πρόβλημα; Μα στο τρόπο παρουσίασης, όχι απλώς ουδέτερο (που κι΄ αυτό θα ήταν παραπλανητικό), αλλά έμμεσα επιδοκιμαστικό, τόσο της παρέμβασης της Μ. Μαλλιώρη όσο και των δηλώσεων και ενεργειών του Λοβέρδου. Δεν τίθεται εδώ θέμα ‘αντικειμενικής’ παρουσίασης μιας είδησης, αλλά μίας ευμενούς τοποθέτησης του ‘Ενημερωτικού Μέσου’, καθώς μια πραγματικά αντικειμενική παρουσίαση θα έπρεπε να μην αφήνει έκθετη την άλλη πλευρά, ως ένα ήδη αποδεδειγμένο ένοχο, που πρέπει επιτέλους ο Λοβέρδος ‘να τους τρίξει τα δόντια’, αλλά να αναδείξει την επιχειρηματολογία της. Ως άλλη πλευρά δεν εννοώ τον πρόεδρο του σωματείου, αλλά τους εργαζόμενους που δεν είναι ‘μερίδα’, αλλά όλοι.
.Πού είναι το πρόβλημα; Μα στο τρόπο παρουσίασης, όχι απλώς ουδέτερο (που κι΄ αυτό θα ήταν παραπλανητικό), αλλά έμμεσα επιδοκιμαστικό, τόσο της παρέμβασης της Μ. Μαλλιώρη όσο και των δηλώσεων και ενεργειών του Λοβέρδου. Δεν τίθεται εδώ θέμα ‘αντικειμενικής’ παρουσίασης μιας είδησης, αλλά μίας ευμενούς τοποθέτησης του ‘Ενημερωτικού Μέσου’, καθώς μια πραγματικά αντικειμενική παρουσίαση θα έπρεπε να μην αφήνει έκθετη την άλλη πλευρά, ως ένα ήδη αποδεδειγμένο ένοχο, που πρέπει επιτέλους ο Λοβέρδος ‘να τους τρίξει τα δόντια’, αλλά να αναδείξει την επιχειρηματολογία της. Ως άλλη πλευρά δεν εννοώ τον πρόεδρο του σωματείου, αλλά τους εργαζόμενους που δεν είναι ‘μερίδα’, αλλά όλοι.
Είναι ένα κείμενο κομμένο και ραμμένο στην λογική της προώθησης της πολιτικής Μαλλιώρη-Λοβέρδου στον τομέα της απεξάρτησης, στα πλαίσια της γνωστής πολιτικής της κυβέρνησής τους στο χώρο της ψυχικής υγείας και της υγείας γενικότερα.
.Από τη μια, ‘Λοβέρδος και Σια’ σπρώχνουν, με την κοινωνική αποσύνθεση και διάλυση που προκαλούν τα μνημόνιά τους, μεγάλα στρώματα της νεολαίας στα ναρκωτικά, ενώ ταυτόχρονα οδηγούν, από την άλλη, σε κρίση τόσο τα στεγνά προγράμματα, όσο και τον ίδιο τον ΟΚΑΝΑ, τον οποίο αποδυναμώνουν, στερώντας του τα μέσα και τις δυνατότητες να παρέχει μια σφαιρική φροντίδα, ανάγοντας τη λειτουργία του στην απλή χορήγηση του υποκατάστατου - μια πολιτική για την απεξάρτηση που η βασική της παράμετρος είναι η επιλογή του ‘πιο φτηνού’ και κατ΄ επέκτασιν, πρόχειρου, μονοδιάστατου, αντιθεραπευτικού και αναποτελεσματικού.
.
Η μείωση της αναμονής, που διαφημίζουν, έχει σχετική μόνο (ενίοτε και καμιά) σημασία σε μια κατάσταση που το φαινόμενο διογκώνεται ραγδαία, ο αποκλεισμός και η εγκατάλειψη των τοξικομανών παίρνει χωρίς προηγούμενο διαστάσεις και το να πάρει κανείς τη δόση του υποκατάστατού του ‘απλώς και μόνο’, μπορεί να είναι, αντί για θεραπεία, ένας μηχανισμός διαχείρισης και κοινωνικού ελέγχου. Μέρος της πολιτικής αυτής είναι και το πέρασμα της απεξάρτησης επισήμως πλέον σε ΜΚΟ και ιδιώτες, σε μια επιταχυνόμενη πορεία περαιτέρω ιδιωτικοποίησής της.
Η μείωση της αναμονής, που διαφημίζουν, έχει σχετική μόνο (ενίοτε και καμιά) σημασία σε μια κατάσταση που το φαινόμενο διογκώνεται ραγδαία, ο αποκλεισμός και η εγκατάλειψη των τοξικομανών παίρνει χωρίς προηγούμενο διαστάσεις και το να πάρει κανείς τη δόση του υποκατάστατού του ‘απλώς και μόνο’, μπορεί να είναι, αντί για θεραπεία, ένας μηχανισμός διαχείρισης και κοινωνικού ελέγχου. Μέρος της πολιτικής αυτής είναι και το πέρασμα της απεξάρτησης επισήμως πλέον σε ΜΚΟ και ιδιώτες, σε μια επιταχυνόμενη πορεία περαιτέρω ιδιωτικοποίησής της.
.
Δεν είναι τυχαίο ότι, εν προκειμένω, επιλέγουν το Δρομοκαίτειο (παλιότερα είχαν προσπαθήσει στο Δαφνί), σε μια εποχή που ετοιμάζονται πογκρόμ κατά μεταναστών και τοξικομανών. Ο συμβολισμός δεν είναι άνευ σημασίας. Η στρατοπεδική προσέγγιση στο πρόβλημα της τοξικομανίας. ‘Σήμερα θα παίρνετε από εκεί την δόση του υποκατάστατού σας, αύριο μπορεί και να κλειστείτε σ΄ αυτό, ή σε κάτι παρόμοιο’.
Δεν είναι τυχαίο ότι, εν προκειμένω, επιλέγουν το Δρομοκαίτειο (παλιότερα είχαν προσπαθήσει στο Δαφνί), σε μια εποχή που ετοιμάζονται πογκρόμ κατά μεταναστών και τοξικομανών. Ο συμβολισμός δεν είναι άνευ σημασίας. Η στρατοπεδική προσέγγιση στο πρόβλημα της τοξικομανίας. ‘Σήμερα θα παίρνετε από εκεί την δόση του υποκατάστατού σας, αύριο μπορεί και να κλειστείτε σ΄ αυτό, ή σε κάτι παρόμοιο’.
.
Δεν τυχαίο ότι αυταρχικά και ανενδοίαστα εισβάλλουν σε ενδονοσοκομειακό ξενώνα του ψυχιατρείου και εξαναγκάζουν σε εκδίωξη ενοίκων του προκειμένου να εγκαταστήσουν την μονάδα. Ούτε, όμως, μπορεί να ξεχάσει κανείς ότι, πριν από 25 περίπου χρόνια, ήταν η ίδια η Μ. Μαλλιώρη που, ως σύμβουλος επί θεμάτων ψυχικής υγείας του τότε Υπουργού, είχε επιβάλει, ο ίδιος αυτός ξενώνας να γίνει μέσα στο Δρομοκαίτειο, ενώ έπρεπε να είναι εξωνοσοκομειακή δομή, (δηλαδή, χαντάκωσε το πρόγραμμα της επανένταξης των ασθενών).
Δεν τυχαίο ότι αυταρχικά και ανενδοίαστα εισβάλλουν σε ενδονοσοκομειακό ξενώνα του ψυχιατρείου και εξαναγκάζουν σε εκδίωξη ενοίκων του προκειμένου να εγκαταστήσουν την μονάδα. Ούτε, όμως, μπορεί να ξεχάσει κανείς ότι, πριν από 25 περίπου χρόνια, ήταν η ίδια η Μ. Μαλλιώρη που, ως σύμβουλος επί θεμάτων ψυχικής υγείας του τότε Υπουργού, είχε επιβάλει, ο ίδιος αυτός ξενώνας να γίνει μέσα στο Δρομοκαίτειο, ενώ έπρεπε να είναι εξωνοσοκομειακή δομή, (δηλαδή, χαντάκωσε το πρόγραμμα της επανένταξης των ασθενών).
.
Η ίδια προχειρότητα διακρίνει και την πολιτική του ΟΚΑΝΑ σήμερα. Μεταφορά μιας μεγάλης μάζας χρηστών από τον Πειραιά μέσα, ή πολύ κοντά, σ’ ένα περιβάλλον, αυτό του ψυχιατρείου, όπου δημιουργούνται μεγάλοι κίνδυνοι για τους νοσηλευόμενους, συχνά ευάλωτους στη χρήση ουσιών. Αυτός είναι και ένας από τους κύριους λόγους των αντιδράσεων των εργαζόμενων, όπως πριν λίγα χρόνια ήταν και στο Δαφνί.
Η ίδια προχειρότητα διακρίνει και την πολιτική του ΟΚΑΝΑ σήμερα. Μεταφορά μιας μεγάλης μάζας χρηστών από τον Πειραιά μέσα, ή πολύ κοντά, σ’ ένα περιβάλλον, αυτό του ψυχιατρείου, όπου δημιουργούνται μεγάλοι κίνδυνοι για τους νοσηλευόμενους, συχνά ευάλωτους στη χρήση ουσιών. Αυτός είναι και ένας από τους κύριους λόγους των αντιδράσεων των εργαζόμενων, όπως πριν λίγα χρόνια ήταν και στο Δαφνί.
.
Αντί για θεραπευτική λογική, έχουμε διαδικασίες ‘μεταφοράς’ του προβλήματος αλλού - από την πόλη του Πειραιά, εν προκειμένω, ή, στην περίπτωση της Αθήνας, από το ‘ιστορικό κέντρο’, πιο έξω (όπου, με αυτό τον τρόπο, μεταφέρεται και το σχετικό παραεμπόριο και η διακίνηση).
Αντί για θεραπευτική λογική, έχουμε διαδικασίες ‘μεταφοράς’ του προβλήματος αλλού - από την πόλη του Πειραιά, εν προκειμένω, ή, στην περίπτωση της Αθήνας, από το ‘ιστορικό κέντρο’, πιο έξω (όπου, με αυτό τον τρόπο, μεταφέρεται και το σχετικό παραεμπόριο και η διακίνηση).
.
Ακόμα και η μεταφορά των μονάδων στα γενικά νοσοκομεία δεν έγινε με τους όρους που έπρεπε, δηλαδή, μιας μονάδας για συγκεκριμένο αριθμό χρηστών, που εντάσσονται σε πλήρη και ολοκληρωμένα θεραπευτικά προγράμματα και με την κατάλληλη στελέχωση. Εγινε συχνά εις βάρος του, ήδη ανεπαρκούς, προσωπικού των νοσοκομείων, υπό συνθήκες «πάρε τη δόση σου και να περάσει ο επόμενος».
Ακόμα και η μεταφορά των μονάδων στα γενικά νοσοκομεία δεν έγινε με τους όρους που έπρεπε, δηλαδή, μιας μονάδας για συγκεκριμένο αριθμό χρηστών, που εντάσσονται σε πλήρη και ολοκληρωμένα θεραπευτικά προγράμματα και με την κατάλληλη στελέχωση. Εγινε συχνά εις βάρος του, ήδη ανεπαρκούς, προσωπικού των νοσοκομείων, υπό συνθήκες «πάρε τη δόση σου και να περάσει ο επόμενος».
.
Τέτοιες πρακτικές και πολιτικές είναι που πυροδοτούν και ενισχύουν τα ρατσιστικά αντανακλαστικά των τοπικών κοινωνιών (δεν είναι τυχαίο που το Δημοτικό συμβούλιο του Χαϊδαρίου ψήφισε ομόφωνα ενάντια στην εγκατάσταση της μονάδας).
Τέτοιες πρακτικές και πολιτικές είναι που πυροδοτούν και ενισχύουν τα ρατσιστικά αντανακλαστικά των τοπικών κοινωνιών (δεν είναι τυχαίο που το Δημοτικό συμβούλιο του Χαϊδαρίου ψήφισε ομόφωνα ενάντια στην εγκατάσταση της μονάδας).
.
Πόσο διαφορετικό θα ήταν αν μπορούσε να συγκροτηθεί μια πολιτική, με την κατάλληλη στελέχωση, οργάνωση και χρηματοδότηση, στα πλαίσια της οποίας η χορήγηση των υποκατάστατων θα ήταν μόνο ένα μέρος (για ορισμένες περιπτώσεις) και η οποία θα μπορούσε να αγκαλιαστεί από τις τοπικές κοινωνίες, στο βαθμό που κάθε μια θα αναλάμβανε να στηρίξει, στους κόλπους της, υπηρεσίες που θα αφορούσαν αποκλειστικά την φροντίδα των χρηστών της ίδιας αυτής τοπικής κοινωνίας και όχι να μετατρέπεται από το κράτος σε μια ‘χωματερή’ για τους αντιμετωπιζόμενους ως ‘απόβλητα’ τοξικοεξαρτημένους.
Πόσο διαφορετικό θα ήταν αν μπορούσε να συγκροτηθεί μια πολιτική, με την κατάλληλη στελέχωση, οργάνωση και χρηματοδότηση, στα πλαίσια της οποίας η χορήγηση των υποκατάστατων θα ήταν μόνο ένα μέρος (για ορισμένες περιπτώσεις) και η οποία θα μπορούσε να αγκαλιαστεί από τις τοπικές κοινωνίες, στο βαθμό που κάθε μια θα αναλάμβανε να στηρίξει, στους κόλπους της, υπηρεσίες που θα αφορούσαν αποκλειστικά την φροντίδα των χρηστών της ίδιας αυτής τοπικής κοινωνίας και όχι να μετατρέπεται από το κράτος σε μια ‘χωματερή’ για τους αντιμετωπιζόμενους ως ‘απόβλητα’ τοξικοεξαρτημένους.
.
Πιστεύω ότι η ‘Αυγή’ πρέπει να ‘επανορθώσει’. Πρέπει, εκτός από τη φωνή του Λοβέρδου και της Μαλλιώρη, ν΄ ανοίξει ένα διάλογο όπου θα ακουστούν και άλλες φωνές, αυτές που αποκαλύπτουν την μνημονιακή φύση αυτών των πολιτικών ‘κατά’ (στην πραγματικότητα υπέρ) των ναρκωτικών.
.Πιστεύω ότι η ‘Αυγή’ πρέπει να ‘επανορθώσει’. Πρέπει, εκτός από τη φωνή του Λοβέρδου και της Μαλλιώρη, ν΄ ανοίξει ένα διάλογο όπου θα ακουστούν και άλλες φωνές, αυτές που αποκαλύπτουν την μνημονιακή φύση αυτών των πολιτικών ‘κατά’ (στην πραγματικότητα υπέρ) των ναρκωτικών.
22/3/2012
..
Θ. Μεγαλοοικονόμου
Δ/ντής ψυχίατρος ΨΝΑ
Θ. Μεγαλοοικονόμου
Δ/ντής ψυχίατρος ΨΝΑ
.
Εδώ το άρθρο του Β. Βενιζέλου με τίτλο "Επίθεση Λοβέρδου σε στέλεχος της ΠΑΣΚΕ" στην εφημερίδα Αυγή: http://www.avgi.gr/ArticleActionshow.action?articleID=676815
...
Σχόλια