Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ
Δόσεις... θανάτου ξεκληρίζουν την Κύπρο
04/07/2010 ΤΟΥ ΜΑΡΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
http://www.sigmalive.com/simerini/news/social/281732
Χάνουμε έναν νεαρό το μήνα από την κατάχρηση ναρκωτικών
Έναν άνθρωπο το μήνα, συνήθως νεαρό άτομο, χάνει η Κύπρος λόγω κατάχρησης ναρκωτικών, κυρίως ηρωίνης -και σε μικρότερο βαθμό κοκαΐνης- ενώ το κράτος εξακολουθεί να μη διαθέτει ούτε ένα κλειστό πρόγραμμα αποτοξίνωσης και απεξάρτησης.Αυξάνεται ο αριθμός των ατόμων που μένουν αβοήθητα και των ατόμων που μπαίνουν στη χρήση, καθώς ο ένας χρήστης φέρνει και άλλους
-Ο ΠΙΝΑΚΑΣ αυτός που δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και Πληροφόρησης για τα Ναρκωτικά, στηρίζεται στα ευρήματα του Γάλλου εμπειρογνώμονα Pierre Kopp του πανεπιστημίου της Σορβόνης, που ανέλαβε εκ μέρους του κράτους να ετοιμάσει μελέτη για «το κοινωνικό κόστος των παράνομων ουσιών εξάρτησης στην Κύπρο». Ο πίνακας παρουσιάζει το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού να δίνει για ένα χρόνο (το 2006) για την πρόληψη, το τεράστιο ποσό των 4.987.000 ευρώ, που, σύμφωνα με τον Δρα Βερεσιέ, «είναι ένα εξωφρενικό και ανύπαρκτο ποσό που διαμόρφωσε την όλη άποψη του ξένου επιστήμονα, την οποία το Αντιναρκωτικό Συμβούλιο δέχτηκε αυτούσια, ενώ γνωρίζει την αλήθεια».
Επιπλέον, καταγγέλλεται ότι αντιμετωπίζει ανταγωνιστικά το μη κυβερνητικό τομέα, προσφέροντας μόνο μερικές εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ το χρόνο για προληπτικά προγράμματα, την ώρα που οι μαφιόζικες συναλλαγές της παράνομης αγοραπωλησίας ναρκωτικών φτάνουν τα 100-150 εκατομμύρια ευρώ το χρόνο! (1-3 εκατομμύρια ευρώ την ημέρα!)
Λάθος εθνική στρατηγική;«Σε όλες τις εξαρτήσεις υπάρχει η στιγμή», σχολίασε ο Επιστημονικός Διευθυντής του ΚΕΝΘΕΑ Δρ Κυριάκος Βερεσιές. «Εκείνη τη στιγμή πρέπει να είσαι έτοιμος να δεχτείς το χρήστη, να τον βοηθήσεις για να μπορεί να μπει μέσα στο συγκεκριμένο πρόγραμμα. Αν χάσεις τη στιγμή, η επόμενη δόση του μπορεί να είναι η τελευταία του, αλλά η λήψη νέας απόφασης μπορεί να είναι μετά από 3 ή 6 μήνες. Και για να μη χάσεις τη στιγμή, πρέπει το κράτος να είναι έτοιμο να προσφέρει βοήθεια».
Ο Δρ Βερεσιές θεωρεί λανθασμένη τη μετακίνηση του κράτους στη νέα εθνική στρατηγική για τα ναρκωτικά, από την προτεραιότητα στην πρόληψη, στην προτεραιότητα στη θεραπεία, με την ανάλογη οικονομική επιχορήγηση σχετικών προγραμμάτων και δραστηριοτήτων. Και μάλιστα θεωρεί αυτήν τη μετακίνηση στην έμφαση στη θεραπεία, ως αποτέλεσμα παραπλάνησης από κάποιους αρμοδίους, που δεν κατονομάζει, του Γάλλου εμπειρογνώμονα Pierre Kopp που ήρθε στην Κύπρο το 2006 και έκανε έρευνα για το κοινωνικό κόστος στα ναρκωτικά. Ο Γάλλος καθηγητής είχε καταλήξει στο «ανεδαφικό» και «αυθαίρετο», για τον Δρα Βερεσιέ, συμπέρασμα, ότι δίνονται από το κράτος πάρα πολλά χρήματα για την πρόληψη και ότι πρέπει η βοήθεια να στραφεί προς τον τομέα της θεραπείας.
Του δόθηκαν λανθασμένα στοιχεία;Για στήριξη του ισχυρισμού του, ο Δρ Βερεσιές επικαλέστηκε το τεράστιο ποσό των σχεδόν 5 εκατομμυρίων ευρώ που το Υπουργείο Παιδείας δήλωσε ως έξοδα για ένα μόνο χρόνο στην πρόληψη, γεγονός που επηρέασε καταλυτικά τον Pierre Kopp, ώστε να εισηγηθεί αλλαγή της εθνικής στρατηγικής. «Ο Γάλλος θεώρησε ότι δίνονται πολλά χρήματα στην πρόληψη και ότι πρέπει πλέον να δίνονται στη θεραπεία των χρηστών ναρκωτικών», σχολίασε. Και συνέχισε: «Πιστεύω ότι, ενώ οι αρμόδιοι γνωρίζουν την παραπλάνηση που είχε γίνει, συνειδητά συνεχίζουν να δίνουν αυτά τα στοιχεία και παραπλανούν το κράτος και τη Βουλή και την κοινή γνώμη της Κύπρου, με βάση τα λανθασμένα συμπεράσματα που έβγαλε ο Γάλλος από τα λανθασμένα στοιχεία που του δόθηκαν. Πάντως το Υπουργείο Παιδείας δεν εξήγησε με ποιον τρόπο έχουν δοθεί τόσα πολλά χρήματα για πρόληψη στον τομέα της εκπαίδευσης και του πολιτισμού. Να διευκρινίσω ότι εμείς δεν είμαστε εναντίον τού να δίνονται χρήματα και στη θεραπεία, αλλά να δίνονται με βάση τα σωστά δεδομένα και με την αναλογία που αρμόζει».
Ο ένας φέρνει και άλλους ΑΝΤΙΘΕΤΑ από το συμπέρασμα του Pierre Kopp, ο Δρ Βερεσιές υποστηρίζει ότι η χρήση και κατάχρηση παράνομων εξαρτησιογόνων ουσιών στην Κύπρο αυξήθηκε τα τελευταία χρόνια, «διότι δεν δόθηκε η ανάλογη προσοχή και τα ανάλογα κονδύλια από το κράτος για θέματα μείωσης της ζήτησης, δηλαδή της πρόληψης». Πρόσθεσε ότι «εκείνο που ενδιέφερε το κράτος όλα αυτά τα χρόνια, είναι η μείωση της προσφοράς. Και αν δούμε συγκριτικά πόσα δίνουμε για την πρόληψη και πόσα για την πάταξη, πιθανόν να είμαστε η πρώτη χώρα στον κόσμο που δίνουμε τόσα πολλά λεφτά για να διορθώσουμε καταστάσεις που δεν διορθώνονται στο νομικό μας επίπεδο, αντί να δίνουμε στην πρόληψη». Τόνισε περαιτέρω ότι, για να βγούμε από την κρίση, «πρέπει το κράτος να ενισχύσει τον ιδιωτικό τομέα. Αυξάνεται ο αριθμός των ατόμων που μένουν αβοήθητα και των ατόμων που μπαίνουν στη χρήση, καθώς ο ένας χρήστης φέρνει και άλλους». Παράνομο χρήμα και διαφθορά συνειδήσεων… Δρ Κυριάκος Βερεσιές, Επιστημονικός Διευθυντής ΚΕΝΘΕΑ:«Η χρήση ναρκωτικών είναι ένα πρόβλημα με πολλές πτυχές. Η μια είναι η ατομική πτυχή - το τι βιώνει ο καθένας και πώς καθορίζει τη ζωή του μέσα από τη χρήση και πώς επηρεάζεται η ζωή του στην καθαρά προσωπική του σχέση, οι σχέσεις του με την οικογένειά του, με τους φίλους του, με την κοινότητα και με την κοινωνία ολόκληρη. Έχουμε τεράστια απώλεια παραγωγικότητας από αυτόν τον κόσμο. Φτάσαμε στο σημείο να λέμε ότι αν ένα άτομο δεν κάνει θεραπεία, στοιχίζει στο κράτος 100 χιλιάδες ευρώ το χρόνο. Αν κάνει θεραπεία, στοιχίζει 40 χιλιάδες ευρώ το χρόνο. Και αν μπει στα υποκατάστατα, στοιχίζει -όσον αφορά τουλάχιστον την ηρωίνη- 5-10 χιλιάδες. Οι επιπτώσεις πολλαπλασιάζονται γιατί, από τη στιγμή που υπάρχει το πρόβλημα, δημιουργείται παραοικονομία (διάθεση των ουσιών, αγοραπωλησία), η οποία αυτήν τη στιγμή στην Κύπρο, κατά τις δικές μας εκτιμήσεις, είναι περίπου 1-3 εκατομμύρια ευρώ την ημέρα. Από εδώ ξεκινά μια άλλη δύναμη η οποία δεν φαίνεται προς τα έξω, η οποία μπορεί να επηρεάσει πάρα πολλές καταστάσεις, λόγω της δύναμης του χρήματος. Αρχίζουν να δημιουργούνται άλλου είδους υπόγειες, παράνομες σχέσεις, διευρύνεται η εγκληματικότητα και μπορούν πολύ πιο εύκολα να επηρεαστούν συνειδήσεις. Η διαφθορά είναι πολύ πιο δυνατή, γιατί η δύναμη του χρήματος μπορεί να επηρεάσει τους πάντες. Η διαφθορά είναι πολύ πιο μεγάλη, γιατί τα κέρδη είναι τεράστια. Αν εδώ προσθέσουμε και τα 1-3 εκατομμύρια ευρώ την ημέρα στον τζόγο, που είναι μια άλλη μορφή εξάρτησης, για την οποία πολύ λίγα λέμε και πολύ λίγα γίνονται για την αποτροπή της, τότε μπορεί να δει κάποιος πόσο το παράνομο χρήμα καθορίζει ανθρώπινες σχέσεις στην Κύπρο.
»Και, βεβαίως, υπάρχουν και οικογενειακές-κοινωνικές επιπτώσεις. Μιλούμε για καταστροφή της οικογένειας. Η οικογένεια γίνεται συν-εξαρτώμενη, καθώς η ζωή της είναι άμεσα συνδεδεμένη με το εξαρτημένο άτομο. Λόγω του ότι ο χρήστης χρειάζεται πάρα πολλά λεφτά, γίνονται πωλήσεις περιουσιών κινητών και ακίνητων για να μπορούν να εξασφαλίζουν τη δόση τους - άτομα που παίρνουν κοκαΐνη χρειάζονται 300-500 ευρώ την ημέρα. Πού θα βρουν τόσα λεφτά; Αναγκάζονται, είτε υπό την επήρεια των ουσιών, να κάνουν παράνομες πράξεις ή, λόγω της ανάγκης να εξασφαλίσουν ουσίες, να κάνουν παράνομες πράξεις. Οπότε μπαίνουμε σε νέο φαύλο κύκλο, ο οποίος δεν έχει τέλος».
ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΟΥΣΙΩΝ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ - Άμεσα έξοδα για την πρόληψη και την έρευνα (Δημόσιες δαπάνες + δαπάνες ΜΚΟ) 6.290.238- Δημόσιες δαπάνες για την πρόληψη και την έρευνα 5.996.535- Υπουργείο Υγείας - Υπηρεσίες Υγείας 19.480- Υπουργείο Υγείας - Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας 56.383- Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού 4.987.000 - Αστυνομία Κύπρου 68.345- Αντιναρκωτικό Συμβούλιο Κύπρου: 43.000Παγκύπρια έρευνα γενικού πληθυσμού για το κάπνισμα, το αλκοόλ και άλλες ψυχοδραστικές ουσίες, 2006- Αντιναρκωτικό Συμβούλιο Κύπρου (ΑΣΚ) 363.050- Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Πληροφόρησης για τα Ναρκωτικά (ΕΚΤΕΠΝ) 35.881 - Υπουργείο Άμυνας - Εθνική Φρουρά 60.655- Οργανισμός Νεολαίας Κύπρου 362.741- Δαπάνες των ΜΚΟ για την πρόληψη και την έρευνα 293.703- Σύνδεσμος Καταπολέμησης Ναρκωτικών Λάρνακας (ΣΥΚΑΝΑ) 7.000-Lions Quest 42.373- ΚΕΝΘΕΑ 244.330
ΕΚΤΕΠΝ:Να πάμε από την πρόληψη στη θεραπείαΣύμφωνα με την έρευνα του ΕΚΤΕΠΝ, που παρουσίασε πρόσφατα στη Δημοσιογραφική Εστία ο Προϊστάμενος του ΕΚΤΕΠΝ Νεοκλής Γεωργιάδης και αφορά στη συνολική εικόνα της χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών μετά από πέντε χρόνια παρακολούθησης τού τι γίνεται στην Κύπρο σε σύγκριση με την Ευρώπη, «η ύπαρξη του φαινομένου των ναρκωτικών προκαλεί απώλειες στη χώρα μας, κάθε χρόνο, περίπου του ενός πέμπτου της ποσοστιαίας μονάδας του ΑΕΠ, ποσό που ανέρχεται περίπου στα 31 εκατ. ευρώ (2006). Επίσης, ένα από τα βασικά συμπεράσματα της έρευνας, είναι ότι «είναι μεγάλο το ποσό που δαπανάται στην πρόληψη, ενώ πολύ χαμηλό στον τομέα της θεραπείας». Κληθείς από τη «Σ» να εξηγήσει το μεγάλο ποσό των 4.987.000 ευρώ, που το Υπουργείο Παιδείας δήλωσε ότι δαπάνησε στην πρόληψη, ο κ. Γεωργιάδης μάς είπε ότι στο ποσό αυτό, το υπουργείο ίσως να περιέλαβε τα χρήματα που δίνονται για πρωτογενή πρόληψη. Πρόσθεσε ότι «οι έρευνες έχουν τα λάθη τους και τα κενά τους και αυτό είναι φυσιολογικό, όμως αυτό δεν αναιρεί το συμπέρασμα ότι πρέπει να πάμε από την πρόληψη στη θεραπεία, έστω και αν η πολιτική της Κυβέρνησης είναι να δίνεται έμφαση στην πρόληψη -χωρίς εμείς να λέμε ότι είναι κακό ή καλό- ήδη από το προεκλογικό πρόγραμμα του Προέδρου Χριστόφια.
»Εμείς ως ΕΚΤΕΠΝ, ένα Κέντρο ανεξάρτητο σε ό,τι αφορά την επιστημονική του δράση, είμαστε κομμάτι του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου, εργαζόμαστε μέσα στις δικές τους προδιαγραφές και ερχόμαστε ως μια ευρωπαϊκή φωνή να πούμε ότι οι Ευρωπαίοι που έχουν περισσότερη εμπειρία, λένε ότι ίσως πρέπει να κινηθούμε προς αυτή την κατεύθυνση, δηλ. προς τη θεραπεία. Αν εμείς με αυτή την επισήμανση θα πείσουμε την Κυβέρνηση να ξοδέψει χρήματα για να κάνει περισσότερα κέντρα θεραπείας στην Κύπρο, θεωρούμε ότι είναι πολύ καλό. Δεν θέλουμε να κλέψουμε από την πρόληψη, απλώς επισημαίνουμε τι συμβαίνει στην Ευρώπη, ποιες είναι οι νέες τάσεις και πραγματικότητες και από εκεί και πέρα, οι λεπτομέρειες τού αν υπήρξαν στην έρευνα κάποια μεθοδολογικά κενά, δεν αναιρούν το συμπέρασμα. Η Κύπρος, σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, δαπανά περισσότερα στην πρόληψη από ό,τι στη θεραπεία· αυτό δεν είναι μυστικό, ούτε κακό εκ φύσεως, όμως πρέπει να δοθεί περισσότερη έμφαση από παλιά, στη θεραπεία και στη μείωση της βλάβης (Μείωση της βλάβης είναι τα υποκατάστατα, η ανταλλαγή συριγγών κτλ.). Αντιμετωπίζουμε τα πράγματα με έναν πιο ρεαλιστικό τρόπο, αν θέλετε. Αναγνωρίζουμε ότι υπάρχει πρόβλημα αυξημένης χρήσης, και αντιμετωπίζουμε τα καθημερινά προβλήματα που βγαίνουν στην επιφάνεια. Σύμφωνα με τις διαπιστώσεις και του Γάλλου ειδικού Pierre Kopp που είναι, αν θέλετε, ο γκουρού στην Ευρώπη για το θέμα του κοινωνικού κόστους στα ναρκωτικά, τα προληπτικά προγράμματα μπορεί να κάνουν καλό, αλλά επειδή τα ναρκωτικά εξαρτώνται από χίλιους παράγοντες, που τους περισσότερους δεν μπορούμε να τους ελέγξουμε, πρέπει να αντιμετωπίσουμε πιο ρεαλιστικά τα καθημερινά προβλήματα, όπως π.χ. τους θανάτους των χρηστών, τις μολυσματικές ασθένειες, την εγκληματικότητα και να προσπαθούμε παράλληλα να μειώσουμε τη χρήση στον πληθυσμό, ή τη ζήτηση, αν θέλετε. Αυτό είναι το γενικό συμπέρασμα - και σας θυμίζω και την παρατήρηση του Pierre Kopp στη δημοσιογραφική διάσκεψη που δώσαμε τότε, ότι «η πρόληψη είναι πολύ καλή, αλλά όταν δουλεύει και είναι αποτελεσματική».
Οι ιδιώτες να βοηθήσουν τις φυλακές «Οι φυλακές της Κύπρου είναι γεμάτες με χρήστες ουσιών. Παρ’ όλες τις προσπάθειες που κάνουν οι Υπηρεσίες του κράτους και των φυλακών, αδυνατούν να ανταποκριθούν και να προσφέρουν βοήθεια σε όσους τη χρειάζονται», δήλωσε ο Δρ Κυριάκος Βερεσιές. Για να προσθέσει: «Είναι εδώ που ο μη κυβερνητικός τομέας μένει ανεκμετάλλευτος και παίζεται με έναν ανταγωνιστικό τρόπο κι αυτό είναι απαράδεκτο. Πρέπει να μπουν βασικές αρχές και να ζητηθεί βοήθεια από το μη κυβερνητικό τομέα. Ο κυβερνητικός τομέας, για να κάνει μια δομή, χρειάζεται 10-15 χρόνια. Ο μη κυβερνητικός τομέας μπορεί να την κάνει μέσα σε 3 έως έξι μήνες, το πολύ σε ένα χρόνο, και να αποδώσει - φτάνει να υπάρχει θέληση, καθαρά κριτήρια, ο έλεγχος από πλευράς του κράτους. Αντί το κράτος να χάνει τις δυνάμεις του και να δουλεύει στο πρωτογενές επίπεδο, ας έρθει να σταθεί πιο ψηλά, να εποπτεύσει, να καθοδηγήσει, για να μπορέσει να δώσει ουσιαστική βοήθεια στον κόσμο. Πρώτον, να ενισχυθούν οι υφιστάμενες υπηρεσίες και να εξειδικευθούν και εκεί όπου υπάρχουν δυσκολίες για στελέχωση, να γίνει συνεργασία με το μη κυβερνητικό τομέα υπό την εποπτεία των υπηρεσιών των φυλακών».
Εθελοντής, αντί να ξεκουράζεται στο σπίτι Ο ΝΕΥΡΟΛΟΓΟΣ και Ψυχίατρος Κυριάκος Βερεσιές, Επιστημονικός Διευθυντής του ΚΕΝΘΕΑ και ιδρυτής του προγράμματος απεξάρτησης και θεραπείας «Μεσόγειος» στην Πύλα, ασκεί την κριτική του στους κυβερνητικούς χειρισμούς του προβλήματος των νόμιμων και παράνομων ουσιών, με τη γνώση της πολύχρονης εμπειρίας του ως κυβερνητικού γιατρού, ειδικευμένου στο ζήτημα αυτό. Ανήκε στον κρατικό τομέα και πρόσφερε μέσα από αυτόν, για 26 χρόνια, ενώ υπήρξε μέλος του Αντιναρκωτικού Συμβουλίου για 8 χρόνια. Εκπροσωπούσε την Κύπρο στο Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο στη Λισαβόνα, για άλλα 6 χρόνια.Το 1989 ίδρυσε στη Λάρνακα το Σύνδεσμο Καταπολέμησης Ναρκωτικών Λάρνακας.Από το 1986-89 ετοίμασε τα πρώτα προγράμματα για ομάδες αυτοβοήθειας και θεραπεία αλκοολικών και ναρκομανών στην ψυχιατρική πτέρυγα του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας. Ως κυβερνητικός ψυχίατρος έβαλε τις βάσεις για την ίδρυση της ΘΕΜΕΑ, το 1990 (Μας είπε χαρακτηριστικά ότι «έβγαλε από το ψυχιατρείο τούς πρώτους αλκοολικούς -35 άτομα- κι αυτή ήταν η πρώτη μας επανάσταση στο χώρο αυτό»).Το 1991 ίδρυσε, στον κυβερνητικό τομέα, το πρόγραμμα STOP (Short Term Outpatient Program: Σύντομο Εξωτερικό Πρόγραμμα).Το 1992 ίδρυσε την ανοικτή θεραπευτική κοινότητα εξαρτημένων ατόμων «H Τόλμη».Το 1994 ίδρυσε το ΚΕΝΘΕΑ.Το 1995-99 ήταν ένας από τους ιδρυτές, μαζί με τον τότε ηγούμενο Μαχαιρά Αθανάσιο, της Αγίας Σκέπης, κλειστού θεραπευτικού προγράμματος στην περιοχή Μαχαιρά.Την τριετία 2004-2006 υπήρξε ο πρώτος διευθυντής του κρατικού προγράμματος Πυξίδα. Το 2006 έφυγε από το δημόσιο τομέα, παίρνοντας πρόωρη σύνταξη.Το 2008 ίδρυσε τη «Μεσόγειο», κλειστή μονάδα για απεξάρτηση, αλλά σήμερα δηλώνει ότι «δεν υπάρχουν τα μέσα να την κάνουν να λειτουργεί». Προσθέτει ότι «η Μεσόγειος είναι ακόμα διαθέσιμη, αλλά αναζητούμε και άλλες μορφές προσφοράς».Απαντώντας σε παρατήρηση που κάποιοι ενδεχομένως κάνουν, ότι ασκεί τώρα κριτική στις κρατικές πολιτικές για τα ναρκωτικά, επειδή έχει «συμφέρον», ο Δρ Βερεσιές μάς είπε: «Αγωνίστηκα μέσα από τις γραμμές του κράτους εναντίον της εξάρτησης από τις ουσίες και δεν είναι, για μένα, θέμα συμφέροντος. Στο μη κυβερνητικό τομέα τι συμφέρον μπορώ να έχω; Προσφέρω τη δουλειά και τις γνώσεις μου και το χρόνο μου εθελοντικά, εκεί που θα μπορούσα να ξεκουράζομαι στο σπίτι μου. Δεν υπάρχει καμιά ιδιοτέλεια στις απόψεις μου».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου